Osmanlı Tasavvuf kültüründe Şâzeliyye literatürü ve Süheyl Ünver’in babası Mustafa Enver Bey’in (ö. 1909) Hikem-i Atâî Tercümesi

Abstract

Şâzeliyye tarikatı, tasavvuf tarihinde en bilinen ve yaygın tarikatlardan biri olmakla birlikte, Osmanlı kültürünün başlıca coğrafyası olan Anadolu ve Rumeli’ye devletin son yüzyılı gibi geç bir dönemde gelebilmiştir. Bununla birlikte, Şâzelî büyüklerine ait bazı eserlerin (İbn Meşîş’in Salât-ı Meşîşiyye’si; Ebu’l-Hasan eş-Şâzelî’nin hizbleri; Muhammed b. Süleyman el-Cezûlî’nin Delâilü’l-Hayrât’ı; Abdülvehhâb eş-Şa‘rânî’nin eserleri vb.) çok daha eski tarihlerden itibaren önemli bir yaygınlık kazandığını görürüz. Yine Şâzelî literatürünün en önemli klasiklerden biri olan İbn Atâullah el-İskenderî’nin başyapıtı Hikem’in de bazı tercümeleri ve şerhleri yapılmıştır. Süheyl Ünver’in (ö. 1986) babası olan ve medrese eğitimi almış, neyzen, ehl-i tarik bir zat olan Mustafa Enver Bey de (ö. 1909) İskenderî’nin Hikem’ini Türkçe’ye tercüme etmiştir. Bu tercüme Süheyl Ünver’in terekesi içinde yer almaktadır ve henüz yayınlanmamıştır. Biz de tebliğimizde genel olarak Osmanlı tasavvuf kültüründe Şâzelî literatürünün görünürlüğüne temas ettikten sonra, Mustafa Enver Bey’i ve tercümesini tanıtmaya çalışacağız.